rasayanik khat price महाराष्ट्रातील शेतकरी आधीच अतिवृष्टी, कीडरोगाचा प्रादुर्भाव आणि बाजारभावातील प्रचंड अनिश्चितता अशा अनेक संकटांशी झुंजत आहेत. अशा परिस्थितीत, रासायनिक खतांच्या दरात पुन्हा एकदा मोठी वाढ झाल्याने शेतकऱ्यांच्या अडचणींमध्ये भर पडली आहे. ऐन शेतीच्या हंगामात खतांचे दर अचानक वाढल्यामुळे, शेतकऱ्यांचे संपूर्ण आर्थिक नियोजन कोलमडले आहे.
प्रति बॅग दरवाढ आणि आर्थिक ताण rasayanik khat price
खत कंपन्यांनी विविध मिश्र खतांच्या दरांमध्ये मोठी वाढ केली आहे.
- दरवाढ: खतांच्या किमतीत प्रति बॅग मागे ₹२०० ते ₹३०० इतकी वाढ झाली आहे.
- परिणाम: एकीकडे खतांचे दर वाढत असताना, दुसरीकडे शेतीमालाचे भाव मात्र अपेक्षित वाढलेले नाहीत. कापूस, सोयाबीन, भाजीपाला अशा प्रमुख पिकांना बाजारपेठेत योग्य भाव मिळत नसल्याने, उत्पादन खर्चाचा हिशेब जुळवणे शेतकऱ्यांसाठी आता एक मोठी समस्या बनली आहे.
रब्बी हंगामाची चिंता आणि पुढील दरवाढीची शक्यता
आता रब्बी हंगाम तोंडावर येऊन ठेपला आहे. गहू, हरभरा (Gram), आणि इतर रब्बी पिकांना खतांची मोठी गरज भासणार आहे. दरवाढ झालेली असताना, मिळालेल्या माहितीनुसार येणाऱ्या काळात खतांच्या दरात पुन्हा वाढ होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे रब्बी हंगामाचा उत्पादन खर्च आणखी वाढणार आहे.
‘खत लिंकिंग’ची सक्ती: कृषी विक्रेत्यांची अडचण
खतांच्या दरवाढीसोबतच ‘लिंकिंग’ (Linking) ची समस्याही समोर येत आहे.
- लिंकिंग म्हणजे काय?: खत कंपन्यांकडून कृषी विक्रेत्यांना खतांची विक्री करताना, खतांसोबत वॉटर सोल्युबल खत (Water Soluble Fertilizers), मायक्रोला, मायक्रोराईझा आदी उत्पादने घेणे बंधनकारक केले जाते.
- शेतकऱ्यांवरील ताण: अनेक शेतकऱ्यांकडून या ‘लिंकिंग प्रॉडक्ट्स’ची मागणी नसते. मात्र, विक्रेत्यांना हा माल कंपन्यांकडून स्वीकारावा लागतो. परिणामी, विक्रेते हा ‘नको असलेला माल’ इतर खतांसोबत शेतकऱ्यांच्या ‘माथी मारतात’ (सक्तीने विकतात), ज्यामुळे शेतकऱ्यांच्या खतांच्या एकूण खरेदी खर्चात अनावश्यक वाढ होते.
शेतकऱ्यांनी या दरवाढीच्या संकटात योग्य खतांची निवड करावी आणि गरज नसलेल्या मालाची खरेदी टाळावी, तसेच खतांच्या दरांबाबत आणि लिंकिंगबाबत कृषी विभागाकडे तक्रार करावी, असे आवाहन करण्यात येत आहे.
