Farmer ID Nuksan Bharpai सध्या मराठवाड्यासह राज्यातील अनेक भागांमध्ये महापूर (Floods) आणि अतिवृष्टीमुळे (Heavy Rain) शेती पिकांचे मोठे नुकसान झाले आहे. या भीषण नैसर्गिक आपत्तीमुळे बळीराजा संकटात सापडला असून, राज्य सरकारकडून मदत कार्याला सुरुवात झाली आहे.
या पार्श्वभूमीवर, पूरग्रस्त आणि आपत्तीग्रस्त शेतकऱ्यांना शासकीय मदत (Government Aid) जलद आणि पारदर्शक पद्धतीने देण्यासाठी राज्य सरकारने एक अत्यंत महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. यापुढे शेतीपिकांच्या नुकसानीची भरपाई मिळवण्यासाठी ‘फार्मर आयडी’ (Farmer ID) असणे अनिवार्य करण्यात आले आहे.
फार्मर आयडी कधीपासून बंधनकारक? Farmer ID Nuksan Bharpai
राज्य शासनाच्या कृषी विभागामार्फत राबवण्यात येणाऱ्या ‘ॲग्रिस्टॅक योजना’ (AgriStack Yojana) प्रणालीचा भाग म्हणून हा नियम लागू करण्यात आला आहे.
- निर्णयाची अंमलबजावणी: १५ जुलै २०२५ पासून हा नियम बंधनकारकपणे लागू होणार आहे. याबाबतचा शासन निर्णय (GR) २९ एप्रिल २०२५ रोजीच काढण्यात आला आहे.
- आवश्यकता: मदत आणि पुनर्वसन विभागाकडून नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या शेतीपिकांचे आणि जमिनीचे नुकसानीसाठी अर्ज करताना शेतकऱ्यांकडे फार्मर आयडी असणे आवश्यक आहे.
निर्णयामागचा मुख्य उद्देश काय आहे?
प्रशासनाच्या दाव्यानुसार, कृषी विभागाच्या विविध शासकीय योजनांचा लाभ शेतकऱ्यांपर्यंत जलद आणि प्रभावी पद्धतीने पोहोचवणे, हा ॲग्रिस्टॅक प्रणाली आणण्यामागील मुख्य हेतू आहे.
या प्रणालीमध्ये शेतकऱ्यांची अचूक ओळख पटवण्यासाठी एकच क्रमांक (Single Identification Number) म्हणजेच फार्मर आयडी वापरला जाईल. यामुळे मदतीचा गैरवापर टाळण्यास मदत होईल.
मदत वितरणाच्या पद्धतीत मोठे बदल
नुकसान भरपाईच्या प्रक्रियेत फार्मर आयडीमुळे आता खालील महत्त्वाचे बदल लागू होणार आहेत:
- पंचनाम्यामध्ये समावेश: शेतीपिक नुकसान मदतीसाठी जेव्हा पंचनामे केले जातील, तेव्हा पंचनाम्याच्या फॉर्ममध्ये शेतकऱ्याच्या नावासोबतच फार्मर आयडीसाठी एक स्वतंत्र रकाना ठेवला जाईल.
- डीबीटी (DBT) अनिवार्य: शेतकऱ्यांच्या खात्यात थेट लाभ हस्तांतरण (Direct Benefit Transfer – DBT) प्रणालीद्वारे मदत जमा करताना, त्यांचा फार्मर आयडी अनिवार्यपणे नोंदवावा लागणार आहे.
- ई-पंचनामा प्रणाली: राज्यात टप्प्याटप्प्याने सुरू होत असलेल्या ई-पंचनामा (E-Panchnama) प्रणालीमध्येही शेतकऱ्यांचा फार्मर आयडी असणे अत्यावश्यक असेल.
शेतकऱ्यांसाठी सारांश: सध्या महापुराने आणि अतिवृष्टीने शेतकऱ्यांचे झालेले नुकसान मोठे आहे. या नुकसानीची भरपाई मिळवण्यासाठी फार्मर आयडीशिवाय मदत मिळणार नाही, हा नियम आता लागू झाल्यामुळे सर्व शेतकऱ्यांनी तातडीने आपला फार्मर आयडी तयार करून घेणे अत्यावश्यक आहे. अन्यथा, सरकारी योजना आणि मदतीपासून वंचित राहण्याची शक्यता आहे.
